En hoe helpt dit om teksten leesbaarder en persoonlijker te maken?
Een deel van mijn werk bestaat uit redactiewerk van online teksten. En ja, vooral teksten die anderen uit ChatGPT of DeepSeek weten te toveren.
Ik hoef zo’n tekst nauwelijks te controleren op schrijf-, type- en stijlfouten. Dat kan AI tegenwoordig veel sneller.
Wel beoordeel ik of de juiste keywords zijn gebruikt en vul ik metateksten aan. Zo maak ik het geheel SEO-proof.
Daarnaast let ik erop of de informatie die mijn opdrachtgever wil overbrengen aan de doelgroep logisch in de tekst verwerkt is en of het compleet is. Soms herschrijf ik een deel.
Eén ding valt me vooral op in de teksten die ik onder ogen krijg. Ik kom nog te vaak een passieve schrijfstijl tegen. Dat leest gewoon minder prettig en vaak zet ik daarom passieve zinnen om in actieve zinnen.
Het verschil tussen actieve en passieve zinnen
Actief:
Sommige klanten schrijven in hun teksten nog te vaak in een passieve schrijfstijl.
Passief:
De teksten worden nog te vaak in een passieve schrijfstijl geschreven (door sommige klanten).
Ontdek je het verschil?
In de actieve zin voert het onderwerp ‘sommige klanten’ de handeling (het werkwoord ‘schrijven’) uit. In de passieve zin (ook wel lijdende zin genoemd) voert het onderwerp de actie van het werkwoord niet uit. De teksten schrijven niet, ze worden geschreven. In deze zin voeg je het werkwoord ‘worden’ toe. Je kunt zelfs het laatste deel van de zin weglaten, dan begrijp je de zin nog steeds. Alleen geef je dan minder informatie.
Op deze twee sites vind je meer uitleg over passieve en actieve zinnen:
Is een passieve zin fout?
Is de passieve schrijfstijl dan fout? Nee, helemaal niet.
Soms wil je het accent juist leggen op de persoon of het ding dat de actie ondergaat. Bijvoorbeeld als je een officiële tekst of instructietekst wil schrijven of wanneer je niet wilt laten weten wie of wat de actie uitvoert.
Het nadeel is dat de zinnen minder persoonlijk overkomen en dat is vaak nu precies wat je niet wil op je website of in een blog.
Is een passieve zin fout?
Is de passieve schrijfstijl dan fout? Nee, helemaal niet.
Soms wil je het accent juist leggen op de persoon of het ding dat de actie ondergaat. Bijvoorbeeld als je een officiële tekst of instructietekst wil schrijven of wanneer je niet wilt laten weten wie of wat de actie uitvoert.
Het nadeel is dat de zinnen minder persoonlijk overkomen en dat is vaak nu precies wat je niet wil op je website of in een blog.
Zelf oefenen
Zeker voor online teksten is die persoonlijke touch zo belangrijk. Je wilt mensen raken en door de een actieve schrijfstijl leest een online tekst veel prettiger. Hieronder staan enkele passief geschreven zinnen. Lees even niet verder, maar neem ze over en probeer er actieve zinnen van te maken.
- Door alle leugens zijn we van de wijs gebracht.
- Het vervangen van een bepaalde werkwijze gaat ervoor zorgen dat alle problemen ineens opgelost zullen zijn.
- Zijn opmerkingen zijn onderaan in rood aangegeven.
- Als je dan 6 weken hebt volgehouden om niet te roken, heb je bijvoorbeeld een keer nieuwe schoenen verdiend.
- Bart en Wendy’s bruiloft werd uitgesteld vanwege de coronamaatregelen.
De aanpassingen die ik zou doen, heb ik hieronder neergezet. Bij elke zin geef ik aan waarom ik het zo heb opgelost. Jouw aanpassingen zijn mogelijk niet hetzelfde, maar dat betekent niet dat ze fout zijn. Iedereen schrijft op zijn eigen creatieve manier.
1. Alle leugens brachten ons van de wijs.
De leugens zijn onderwerp in deze zin; ze voeren de actie van het werkwoord brengen uit. Ik hoef het werkwoord zijn niet te gebruiken bij deze constructie.
2. Het vervangen van een bepaalde werkwijze lost ineens alle problemen op.
Dit is een mooi voorbeeld van een zin die echt veel korter kan. De zinsdelen ‘gaat ervoor zorgen’ en ‘zullen zijn’ zijn helemaal niet nodig om over te brengen wat de andere werkwijze kan doen.
3. Hij heeft zijn opmerkingen onderaan in rood aangegeven.
In plaats van zijn opmerkingen is nu hij onderwerp van de zin. Hij kan je ook nog vervangen door een naam of een omschrijving van de persoon. Dat maakt het nog persoonlijker.
4. Als je dan 6 weken hebt volgehouden om niet te roken, verdien je een paar nieuwe schoenen bijvoorbeeld.
Dit voorbeeld kwam (in een andere vorm) voor in een van de teksten waar ik aan werkte. Op deze manier geef je direct aan dat jij dat echt verdient, niet dat het een optie is. Zelf vind ik het laatste stuk van de zin zo veel meer persoonlijker.
5. Bart en Wendy stelden hun bruiloft uit vanwege de coronamaatregelen.
Bart en Wendy hebben hier de leiding. Het wordt duidelijk dat zij de beslissing namen om de bruiloft uit te stellen. Dat is krachtiger dan in de passieve zin, waarin de lezer er maar vanuit moet gaan dat het inderdaad Wendy en Bart zelf waren die hun (voorlopig) uitstelden.
Taal beïnvloedt je brein én je gevoel
Tekst en taal doet wat in je brein. Het is niet alleen een kwestie van informatie verwerken, het doet ook wat met je gevoel. Wanneer je een doelgroep persoonlijk aanspreekt in een tekst – en daar draagt de actieve schrijfstijl zeker aan bij – beïnvloed je ook hun houding over jou, over je product of dienst en over je organisatie.
Zelfs voor de organisaties die de meest technische producten of diensten aan de man willen brengen, kan een persoonlijke tekst vaak beter overtuigen dan een opsomming van specificaties en resultaten. Schrijf ook in dat geval bij voorkeur zo veel mogelijk in actieve zinnen.
De ChatGPT of DeepSeek prompt voor teksten met een actieve schrijfstijl
Wil je een tekst door AI laten maken en een passieve stijl vermijden? Instrueer ChatGPT of DeepSeek dan met de volgende prompt:
Schrijf de tekst in de actieve schrijfstijl en vermijd passieve zinnen zo veel mogelijk.
Succes!
Heb je vragen over schrijfstijl? Bijvoorbeeld hoe je jouw persoonlijke schrijfstijl ontwikkelt? Neem even contact met me op. Ik help je graag!